Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Bełżycach

Kresy i ich mieszkańcy przez stulecia byli doświadczani przez tragiczne i dramatyczne wydarzenia. Niniejsza książka opisuje najważniejsze z nich m.in. wojny z Tatarami, konflikty z Rosją, hajdamackie bandy, represje podczas rozbiorów, prześladowania polskich powstańców, polityka wynarodowienia, walka o niepodległość i polskość Kresów, wojna z bolszewikami, represje i prześladowania w okresie międzywojennym, zbrodnie sowieckich komunistów, Wielki Głód, stalinowski i hitlerowski horror w czasie II wojny światowej, tragedia Polaków na Wołyniu, powojenne losy i tułaczka Kresowian, systematyczne niszczenie Polaków i polskości w sowieckich republikach - aż po ostatnie wydarzenia na Litwie, Białorusi i Ukrainie.

Kresy, czyli obszary tęsknot to opowieść o niełatwej historii ziem wschodniego pogranicza i pasjonująca próba rekonstrukcji kresowej mitologii. Autor nie zajmuje się poszukiwaniem źródeł narodowych i religijnych waśni, bardziej interesuje go wspólnota doświadczeń utrwalona w architekturze, dziełach sztuki, utworach literackich, indywidualnych losach mieszkańców Lwowa,Wilna, czy Kowna.

Dawne Kresy Wschodnie Rzeczypospolitej to jeden z najciekawszych regionów Europy. Teren bogaty w zabytki, zbiory muzealne, piękne krajobrazy. Wiele z nich wpisało się w historię Polski i naszych sąsiadów. Znajomość zarówno dobrych, jak i złych kart wspólnej historii może pomóc we wzajemnym zrozumieniu i dążeniu do zgodnego współistnienia w przyszłości. Kresy to słowo, w którym zawiera się bezkres falujących równin, oddalenie od świata i wicher wiejący na dawnych stepach.Mało znane są dziś Kuropaty, gdzie zginęło tyle tysięcy naszych rodaków. Co wiemy o Surkontach, Mokranach, Zadwórzu, Rowinach, Birżach? Kto pamięta historię powstań: nieświeskiego, iwienieckiego, dzieje Orląt Grodzieńskich? Ziemie te w ciągu wieków dały Polsce, Europie i światu wielu wspaniałych ludzi. Nie sposób wymienić wszystkich, wspomnijmy tych najbardziej znanych: Adama Mickiewicza, Tadeusza Kościuszkę, Elizę Orzeszkową, Romualda Traugutta, Marię Rodziewiczównę, Tadeusza Reytana, Jarosława Iwaszkiewicza, Czesława Miłosza...W tej książce czytelnik znajdzie opowieść o wybranych bohaterach, miejscach i zdarzeniach. Ma ona przybliżyć dziedzictwo, ale i umocnić pamięć o kresowych ziemiach dawnej Rzeczypospolitej.

Ziemie ukrainne są pełne śladów polskości. Na Rusi Czerwonej, Wołyniu, Podolu, w województwie bełskim, na Bracławszczyźnie, Czernihowszczyźnie, w Kijowskiem - wszędzie Polacy bądź spolonizowani kniaziowie i szlachta ruska odcisnęli swe piętno w historii i kulturze. Pałace, zamki, miasta, miasteczka, kościoły, cerkwie - obecnie często w zupełnej ruinie - powstawały z inicjatywy "polskich panów", a ziemie zagospodarowywane były dzięki przywilejom polskich królów.
Książka przybliża dzieje, miejsca, rody i postaci ziem ukrainnych mniej więcej do końca trwania Rzeczypospolitej szlacheckiej. Dotyka też kwestii kozackiej i wpływu mołojeckich powstań na los poszczególnych miejscowości. W dziejach ukrainnych przewija się ponadto wątek bezustannych najazdów tatarskich, walk wewnętrznych między atamanami kozackimi, zwolennikami Rzeczypospolitej i Rosji, co doprowadziło Ukrainę do czasów "ruiny" w końcu XVII w. Skorzystała z tego głównie Rosja, przyłączając Zadnieprze z Kijowem w 1667 roku do swego terytorium.
Podobnie jak w Polsce, wyniszczające wojny doprowadziły na Ukrainie do zrujnowania bądź zawłaszczenia polskich dóbr kultury, które dopiero teraz są powoli odnawiane lub rekonstruowane. Niech zatem ta książka będzie również cegiełką przypominającą o polskiej obecności i polskich korzeniach dziejów Ukrainy.